تعاریف و اصطلاحات ایمنی
در این مطلب به بررسی تعاریف و اصطلاحات ایمنی و همچنین معرفی انواع تجهیزات ایمنی می پردازیم
ایمنی
امروز ایمنی در تمامی کارها و تمامی مشاغل از اهمیت بالایی برخوردار است؛ ایمنی به معنای محافظت از افراد و تجهیزات در برابر وقوع خطر می باشد و شامل تدابیری است که باعث در امان ماندن از حوادث احتمالی می شود. به عبارت دیگر ایمنی نشان دهنده میزان دور بودن از خطر می باشد.
تعاریف و اصطلاحات ایمنی
محیط (environment): به فضایی که افراد در آن مشغول به کار هستند، گفته می شود.
ریسک (Risk): احتمال وقوع حادثه را ریسک می گویند.
حادثه (Accident): هر رخداد ناخوشایندی که موجب آسیب (مالی و جانی) می شود را حادثه می گویند.
آسیب (injury): آسیب فیزیکی که در اثر حادثه به فرد وارد می شود.
تجهیزات ایمنی
ابزار و وسایلی که کارکنان برای جلوگیری از صدمات ناشی از حوادث حین کار در محیط کاری خود از آن ها استفاده و بهره می برند را تجهیزات ایمنی (تجهیزات حفاظت فردی) گویند، که برا نمونه می توان به کفش کار، کلاه ایمنی، دستکش کار، ماسک، گوش گیر و… اشاره نمود.
ضمن اجباری بودن استفاده از این وسایل برای تمامی کارکنان، مسئول ایمنی شرکت که وظیفه بازرسی را عهده دار می باشد می بایست نظارت کامل بر استفاده از وسایل فوق را داشته باشد.
با توجه به تنوع و گسترش صنایع هر یک از آن ها خطرات مختص و مرتبط با خود را پدید آورده می آورند که بدین ترتیب به غیر از استفاده از تجهیزات ایمنی مرسوم می بایست از تجهیزات ویژه و اختصاصی استفاده نمود، که به برخی از آن ها اشاره خواهیم نمود.
انواع تجهیزات حفاظت فردی (PPE)
PPE مخفف عبارت Personal Protective Equipment به معنای تجهیزات حفاظت فردی برای سلامت ماندن درحوادث حین کار می باشد.
تمامی مدیران و کارفرمایان درهر بخش و صنعتی موظف هستند تا تجهیزات حفاظت شخصی و فردی پرسنل خود را مهیا و دراختیار آن ها قرار دهند.
برخی تجهیزات حفاظت فردی عبارتند از: کلاه ایمنی، عینک ایمنی، گوشی ایمنی تو گوشی، گوشی ایمنی رو گوشی، ماسک، لباس کار (پوشش ایمنی)، دستکش ایمنی، کفش
پوشش ایمنی
برای جلوگیری از حوادث احتمالی در حین کار و در محیط کاری استفاده از پوشش های مناسب و لباس کار مناسب اجباری می باشد.
لذا با توجه به شرایط و نوع کاری که انجام می شود می بایست از پوشش و لباس مورد نیاز برای راحتی و ایمنی پرسنل تهیه و خریداری گردد.
هر محیط پوشش ایمنی مخصوص خود را دارد که از افراد در برابر خطراتی که در آن محیط وجود دارد، محافظت می کنند. پوشش ایمنی در برخی از محیط ها، شامل دستکش و کفش های ایمنی می باشد که دست ها و پاهای شما را از خطرات ناشی از حفظ میکند.
مثلا لباس کار مناسب برای محیط کاری با دمای بالا باید دارای منافذ ورود و خروج هوا باشد تا از تعریق زیاد پرسنل جلوگیری شود. زیرا تعریق زیاد موجب کاهش تحرک و در نتیجه موجب کاهش عملکرد کلی می شود جلوگیری نماید
پس باید در انتخاب لباس کار و پوشش لازمه دقت زیادی نمود تا نه تنها باعث کاهش عملکرد پرسنل نشود بلکه باعث افزایش راندمان کار و بهبود عملکرد پرسنل گردد. همچنین تجهیزات ایمنی باید دارای استاندارد و کیفیت لازم باشند.
تجهیزات ایمنی تنفسی (ماسک)
ماسک تنفسی نقش مهمی را در سلامتی تمامی افراد جامعه به ویژه پرسنل شاغل در مشاغل سخت و کارخانه ای به عهده دارند و از میان آن ها ماسک های فیلتر دار کاربرد و عملکرد بهتری برای این پرسنل شاغل دارند.
امروزه بیشتر مکان های صنعتی و حتی شهرهای صنعتی متأسفانه آلوده به غبار و دودهای ناشی از دستگاها و خودروها می باشند و همین امر استفاده از ماسک ها را تا حدود زیادی اجباری نموده و از همین رو هست که استفاده از انواع ماسک ها تقریبا همگیر شده تا جایی که حتی افراد عادی هم نسبت به استفاده از ماسک تمایل فراوانی نشان می دهند.
تجهیزات ایمنی شیمیایی
افزایش روز افزون مواد شیمیایی در صنایع گوناگون مخصوصا صنایع مرتبط با پتروشیمی، استفاده از تجهیزات ایمنی شیمیایی را هم برای تولیدکنندگان هم برای مصرف کنندگان بیشتر نموده.
ضمناً ضروری است msds مواد شیمیایی که مورد استفاده می باشد در محل هایی که کارکنان از آنها استفاده می کنند نصب گردد.
در کارخانجات صنایع شیمیایی به جهت فراربودن اکثر مواد و قابل اشتعال بودن مواد،می بایست تجهیزات ایمنی برق هم فراهم و به شدت مورد توجه قرار گیرد، به این دلیل که اکثر دستگاه های مورد استفاده، با نیروی برق و جریان الکتریسیته کار می کنند که بدین ترتیب یک لحظه کوتاهی و قفلت در این زمینه می تواند خسارت جبران ناپذیری از جمله آتش سوزی های مهیب را منجر گردد.
MSDS مخفف (Material Safety Data Sheet) یا “برگه اطلاعات ایمنی مواد” به نوعی دفترچه راهنمای یک ماده شیمیایی محسوب می شود که اطلاعاتی در مورد ماهیت ماده، شناخت عوامل خطر بالقوه و راه های کنترل آن، در اختیار ما می گذارد.
تجهیزات جهت انجام کار در ارتفاع
برخی از مشاغل در ارتفاع غیر معمول انجام می شوند مثل تیرهای چراغ برغ، دکل های برقی یا مخابراتی، کارگران ساختمانی و…
برای حفظ ایمنی افرد در این مشاغل نیاز به تجهیزات خاصی می باشد که به آن تجهیزات کار در ارتفاع گفته می شود.
مطابق با آئین نامه قانون کار، به مشاغلی که افراد باید در ارتفاع های بالای 2 متر کار کنند، کار در ارتفاع گفته می شود و استفاده از تجهیزات ایمنی در این مشاغل ضروری است.
مهم ترین مسئله برای افرادی که کار آنها در ارتفاع است، سرمایه‌گذاری روی ایمنی کارشان است. استفاده از تجهیزات ایمنی، خطرات وارده ناشی از کار در ارتفاع را کاهش داده و از سقوط و آسیب های جانی جلوگیری می کند.
همچنین در نظر داشته باشید که در هنگام کار در ارتفاع باید از تجهیزات ایمنی استاندارد استفاده نماییم و با نحوه صحیح استفاده آنها آشنا باشیم و حتی در صورت لزوم آموزش کار با تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع را ببینیم.
تجهیزات مقابله با خوردگی وسایل
همانطور که برای جلوگیری و کاهش خسارت ناشی از حوادث احتمالی پرسنل از تجهیزات ایمنی مناسب استفاده می گردد، برای جلوگیری و کاهش آسیب دستگاهها و وسایل موجود نیز راهکارهایی درنظر گرفته می شود، خسارات فوق مربوط به مالک کارخانه می باشد و یکی از دغدغه های اصلی مدیران می باشد.
کلاه ایمنی
کلاه ایمنی براي حفاظت در برابر انواع مخاطرات محیط کار استفاده می شود و باید سبک، عایق و متناسب با شرایط کار باشد.
با توجه به اینکه کاربرد اصلی کلاه ایمنی مقاومت در مقابل ضربه هاي مکانیکی است؛ لذا باید طوري طراحی شود که قادر به تحمل این ضربه ها باشد. همچنین فشار ناشی از این ضربات را تا حد امکان مستهلک نماید.
برخورد سر با اجسام رسانای برق، پاشیدن مواد شیمیایی روی سر، سقوط اجسام سنگین از ارتفاع و … از جلمه خطراتی هستند که در محیط کار ممکن است شما را تحدید کنند. تنها راه حفاظت از سر در مقابل این خطرات، استفاده از کلاه ایمنی است.
هر کلاه ایمنی از دو قسمت تشکیل شده است:
یک پوسته خارجی که میتواند رنگ های مختلفی داشته باشد و یک عامل تعلیق ساز که در زیر پوسته خارجی قرار می گیرد.
عامل تعلیق ساز از چهار تا شش پایه برای اتصال به پوسته خارجی و یک قطعه ستاره مانند برای کاهش شدت ضربه خارجی به سر تشکیل شده است. بعضی از کلاه های ایمنی دارای یک بند برای ثابت ماندن کلاه بر سر دارند.
گوشی ایمنی
سر و صدای بالا در محیط کار از عواملی می باشد که سیستم شنوایی را تحت تاثیر قرار می دهد و ممکن است موجب اختلالات شنوایی مانند ناشنوایی های خفیف تا عمیق شود. به همین دلیل استفاده از گوشی ایمنی در محیط های پر سر و صدا ضروری می باشد.
گوشی هاي ایمنی به دو دسته تقسیم می شوند:
1. گوشی ایمنی رو گوشی (Ear Muff)
2. گوشی ایمنی تو گوشی (Ear Plugs)
که هر کدام در شرایط خاصی مورد استفاده قرار می گیرند.
عینک ایمنی
حفاظت از چشم یکی از بخش های مهم در حفاظت فردی است. عینک ایمنی وسیله ای است که از چشم در برابر نور، اجسام، اشعه ها و همچنین گرما محافظت میکند. با توجه به کاربرد عینک های ایمنی در برابر خطرات، انواع مختلفی از آن ها در صنایع وجود دارد.
دستکش ایمنی
بیشترین آمار جراحت و آسیب در محل کار مربوط به دست می باشد. در هنگامی که کارکنان در معرض سوختگی، بریدگی، مواد شیمیایی و… قرار می گیرند باید از دستکش ایمنی استفاده نمایند.
دستکش ایمنی باید ویژگی های زیر را داشته باشد:
مقاوم در برابر لرزش
مقاوم در برابر پارگی
مقاوم در برابر سرما و گرما
محافظت کامل از مچ دست، کف دست و انگشتان
دستکش ها انواع مختلفی دارند و باید به خاطر داشت که هر نوعی از دستکش برای کار خاصی مناسب می باشد.
کفش ایمنی
خطراتی که پای افراد را تهدید می کنند عبارت اند از: سقوط اشياء روی پا، پا گذاشتن روی اشياء نوک تيز يا برنده، سرخوردن در محیط هایی که مواد روغنی، نفتی و دیگر مواد شیمیایی وجود دارد.
کفش ایمنی استاندارد باید در برابر نفوذ اجسام تیز به داخل و کف کفش مقاوم بوده و همچنین باید ضد الکتریسیته و ضد ضربه باشد. کفش های ایمنی استاندارد تا ۱۵۰ درجه سانتی گراد گرما را تحمل می کنند، همچنین این کفش ها از پا در برابر صدمات شیمیایی حفاظت می کنند.
جمع بندی
در این مطلب به بررسی تعاریف و اصطلاحات ایمنی و معرفی تجهیزات ایمنی پرداختیم. امروزه ایمنی جزء مهم ترین موضوعات در تمامی مشاغل هست و نیاز است تا پیش از انجام کار ایمنی تمام افراد و تجهیزات تامین شود.
مجموعه تجهیزات ایمنی حافظ توانایی تهیه، تامین و تجهیز تمام شرکت ها، ارگان ها، کارخانه ها و اماکن صنعتی را داشته و آمادگی عقد قرارداد همکاری با موسسات، واحدهای تولیدی، کارخانجات صنعتی، آتش نشانی‌ها، شهرداری ها و… را دارد.