امروزه وجود برق، در زندگی روزمره ما امری بسیار حیاتی میباشد. تمامی تجهیزات الکتریکی، در صورت استفاده نادرست می توانند خطرآفرین باشند. برق گرفتگی، سوختگی، آتش سوزی و انفجار از جمله حوادثی است که، عدم رعایت ایمنی برق می تواند به دنبال داشته باشد.

در این مطلب به بررسی دستورالعمل های ایمنی در کار با برق می پردازیم. با رعایت این نکات ایمنی کار با برق در منزل یا محل کار، می توانید ضامن سلامتی خود و عزیزانتان باشید.

نکات ایمنی کار با برق در منزل

در ادامه به یک سری از دستورالعمل های اساسی در مورد استفاده بی خطر از برق، اشاره خواهیم کرد:

• تنها در صورتی که آموزش و دوره دیده اید، اقدام به تعمیر اختلال سیم کشی نمایید.
• به تمامی دستورالعمل ها و هشدارهای ایمنی وسیله برقی توجه نمایید.
• سیم ها را با کشیدن سر شاخه از پریزها جدا کنید.
• وسایل الکتریکی را از سیم ها آویزان نکنید.
• حتی الامکان وسایل برقی استاندارد تهیه نمایید.
• سیم ها را با منگنه محکم نکنید.
• پس از استفاده از وسایل برقی، دوشاخه ی آن ها را از برق بکشید.
• حتما سیم‌های آزاد را بپوشانید تا مانع از پاره شدن آنها شوید.
• سیم های دارای جریان برق را فشار ندهید یا بیش از حد نکشید.
• وسایل الکتریکی که پس از استفاده، گرم شده‌اند را هرگز نپوشانید.
• پیش از اتصال وسایل برقی به برق، حتماً آنها را خاموش کنید.
• در صورت خیس بودن دست یا پاهایتان، از هرگونه وسیله برقی فاصله بگیرید و به آن ها دست نزنید.
• از هر نوع موادی که هنگام گرم شدن یک وسیله الکتریکی، امکان آتش گرفتن دارد دوری نمایید.
• با متصل کردن تعداد زیادی از دوشاخه ها به یک پریز برق، مدار را سنگین نکنید.

• هرگز سیم برق را روی سطوح گرم و داغ قرار ندهید، زیرا حرارت به سیم ها آسیب می رساند.
• مطمئن شوید که سیستم سرمایشی یا گرمایشی بر روی یک سطح صاف قرار دارند.
• هرگز از لوازم برقی که دارای سیم های فرسوده، عایق آسیب دیده یا شاخه های خراب میباشد، استفاده نکنید.

• سیم‌های برق را از زیر موکت و یا فرش عبور ندهید.
• هنگام خانه تکانی کلید اصلی کنتور را قطع کرده و سپس شروع به پاکسازی دیوارها و پریزها کنید.
• به کودکان آگاهی دهید که چیزی را وارد پریز برق نکنند.
• برای ایمنی بیشتر از درپوش های مخصوص پریزهای برق استفاده کنید.

نکات ایمنی کار با برق در محل کار

در محل کار نیز شما موظف هستید، علاوه بر رعایت تمامی نکات ایمنی بالا، چند نکته ی مهم دیگر را برای ایمن ماندن از خطر برق گرفتگی رعایت نمایید.

• در صورت فعالیت در نزدیکی خطوط جریان برق قوی، از نردبان غیرفلزی استفاده کنید و حد فاصل را رعایت کنید.
• از وجود سیستم اتصال به زمین یا Earth در محیط کار یا کارخانه خود، اطمینان حاصل نمایید.
• هرگز از نردبان فلزی یا استیل استفاده نکنید. زیرا فلز رسانای جریان برق است و امکان عبور جریان الکتریکی از بدن شما وجود دارد. نردبان های چوبی بامبو، یا فایبرگلس جایگزین خوبی برای آن ها هستند.
• از سالم و ایمن بودن تمامی سیم ها، جعبه های برق و اتصالات مطمئن شوید، که هیچگونه ساییدگی روی سیم ها وجود نداشته باشد.
• همیشه هنگام کار از دستکش و عینک عایق بندی شده مناسب استفاده نمایید.
• پیش از تعمیر وسایل الکتریکی، حتما منبع تغذیه را جدا نمائید و تِستر را بررسی نمائید تا مطمئن شوید انرژی آن کم شده باشد. هنگامی که تستر برقی یک سیم دارای جریان را لمس می کند، لامپ داخل دستگاه تستر روشن می شود و نشان می دهد که سیم مربوطه جریان برق دارد.
• از مدارشکن یا GFCI در محیط های کاری استفاده کنید.

مدارشکن یا GFCI چیست؟

یکی از ابزارهای مهم ایمنی در برابر خطرات برق، استفاده از مدار شکن یا GFCI است. این وسیله ایمنی با نظارت بر شدت جریان الکتریکی، در هنگام ورود و خروج جریان برق به مدار، اجازه نمی دهد این میزان از حد عادی خود خارج شود.

اگر جریان برق از حد نرمال خارج شد، مدار شکن وارد عمل می شود و جریان وسیله برقی را قطع می کند. وجود مدار شکن در محیط های شرجی و مرطوب بسیار ضروری و کاربردی است. وجود این وسیله ایمنی در محیط های کاری بسیار حائز اهمیت است.

علائم اختلال برق در ساختمان

• سیم کشی نامناسب می تواند سیب بروز اتفاقات ناخوشایند شود. در ادامه به چند نمونه از نشانه های اختلال در ایمنی برق در ساختمان اشاره می کنیم:
• کوچک شدن تصویر تلویزیون
• گرم شدن تدریجی و غیر معمول بعضی لوازم خانگی مانند ماکروفر، اتو و…
• کم نوری و یا چشمک زنی لامپ، در زمان روشن کردن یک وسیله برقی دیگر.
• خرابی، کندی یا سوزش موتور وسایل الکتریکی
• قطع شدن فیوز برق یا مدار

نتیجه

با رعایت نکات ایمنی برق، می‌توانید به راحتی و بدون نگرانی از وسایل برقی در منزل یا محل کار استفاده کنید. این نکته را مد نظر داشته باشید که تمامی نکات ایمنی کار با برق، جنبه پیشگیرانه دارند و در صورت عدم رعایت این نکات ایمنی، عواقب جبران ناپذیری در انتظار شما خواهد بود. معمولاً خسارات جانی و مالی حاصل از برق گرفتگی در بسیاری مواقع به هیچ وجه جبران پذیر نیست.