در گذشته به اهمیت کپسول آتش نشانی پرداختیم و با انواع کپسول آتش نشانی آشنا شدیم؛ حال نیاز است تا ایمنی در کار با کپسول آتش نشانی را نیز فرا بگیرید تا در مواجهه با موارد اضطراری در خانه آمادگی لازم را داشته باشید. پیشنهاد میکنیم برای درک بهتر این متن، مقاله پیشین را مطالعه بفرمائید.

کپسول آتش نشانی چیست؟

موارد ایمنی در کار با کپسول آتش نشانی

به خاطر داشته باشید، پیش از استفاده از کپسول آتش نشانی برای خاموش نمودن آتش، باید اطمینان حاصل نمائید که آیا آن کپسول برای مهار آتش مناسب است یا خیر و آیا می توانید به وسیله آن آتش را خاموش کنید یا خیر؟ اگر در پاسخ به این سوال شک داشتید، بلافاصله ساختمان را تخلیه نموده و با آتش نشانی تماس بگیرید.

در این مقاله به مراحل خاموش کردن آتش به وسیله کپسول آتش نشانی و هم چنین رعایت ایمنی در استفاده از آن ها را توضیح خواهیم داد.

یافتن مسیر خروج

پیش از شروع به کار با کپسول آتش نشانی، یک مسیر خروج ایمن را مشخص نموده و پشت به مسیر خروج بایستید. زیرا در صورتی که توانایی خاموش نمودن آتش را نداشتید، باید حتما راه فراری داشته باشید. این مورد را هنگام تعیین محل نصب کپسول آتش نشانی نیز در نظر بگیرید و پس از بازیابی مطمئن شوید که گزینه های خروج چندگانه را در نزدیکی آن دارید.

دور کردن افراد را از آتش

پس از تعیین محل خروج ایمن، مطمئن شوید که همه افراد از ساختمان خارج شده اند، سپس شروع به مهار آتش نمائید. همچنین، فقط در صورتی که از داشتن راه فرار مشخص اطمینان دارید، ادامه دهید و با آتش مبارزه کنید. این مورد را به خاطر داشته باشید که، کپسول های آتش نشانی برای مقابله با آتش سوزی های بزرگ و در حال رشد مناسب نیستند. فقط درصورتی که شعله های آتش کوتاه تر از شما بود و در فضای کمی مهار می شد، سعی به مهار آن با کپسول آتش نشانی کنید.

تشخیص نوع آتش سوزی

نخستین کار برای استفاده از کپسول آتش نشانی این است که بدانید با چه نوع آتشی مواجه هستید. انواع مختلفی از آتش سوزی وجود دارد و اینکه بدانید چه نوع حریقی را خاموش می کنید بسیار حائز اهمیت است. زیرا در این صورت است که میتوانید از نوع مناسب کپسول آتش نشانی استفاده کنید.

کارشناسان آتش نشانی انواع آتش سوزی را بسته به موادی که می سوزد، با استفاده از نامگذاری  های 5 حرفی (A، B، C، D و K) نامگذاری کرده اند. برخی کپسول های اطفاء حریق فقط یک نوع آتش را می توانند خاموش کنند. برای نمونه یک کپسول آتش نشانی نوع “A” را فقط باید در آتش سوزی نوع A استفاده نمود. همچنین برخی از کپسول های آتش نشانی چند منظوره هستند و می توانند چندین نوع مختلف آتش سوزی را خاموش کنند. برای نمونه، ممکن است یک کپسول آتش نشانی با درجه A,B,C داشته باشید. می توانید از آن برای اطفاء حریق نوع A,B,C استفاده نمائید. در ادامه به معرفی انواع آتش سوزی می پردازیم:

(A) ناشی از مواد آتش زای معمولی از قبیل کاغذ، چوب، پارچه، کاه و لاستیک

(B) ناشی از مایعات و گازهای قابل اشتعال نفتی مانند: گریس، گازوئیل، بنزین، رنگ، سوخت، پروپان و نفت سفید

(C) ناشی از تجهیزات الکتریکی شامل: جعبه فیوز، سیم کشی، رایانه، دستگاه کپی، ماشین آلات و لوازم خانگی

(A,B,C)  مخصوص آتش های ترکیبی

(D) ناشی از بعضی فلزات آتش زا و تراشه ها مانند: منیزیم، تیتانیوم، پتاسیم و سدیم

(K) شامل روغن ها و چربی های آشپزی که بیشتر در آشپزخانه های تجاری وجود دارند

انتخاب کپسول آتش نشانی متناسب با نوع آتش

پس از اطلاع از نوع آتش سوزی، مطمئن شوید که کپسول اطفاء حریقی که می خواهید از آن استفاده کنید، متناسب با نوع حریقی باشد که می خواهید آن را خاموش کنید. زیرا هر کدام از کپسول های آتش نشانی به جهت مهار نوع خاصی از آتش، تعبیه شده اند.

خرید انواع کپسول های آتش نشانی در تهران

ساده ترین روش این است که برچسب روی کپسول آتش نشانی را بررسی کنید. بر روی برچسب، مشخص شده که آن کپسول آتش نشانی برای مهار چه نوع آتشی (یا کلاس آتش) طراحی و تعبیه شده است.  برای مهار آتش سوزی در منازل، کپسول های چند منظوره می تواند انتخاب مناسب تری باشد.

ه دلیل این که هم به اندازه کافی بزرگ است که آتش های کوچک را مهار کند و هم آنقدر سنگین نیست که استفاده از آن دشوار باشد. و حتما به خاطر داشته باشید که تمامی دستورالعمل های ذکر شده روی کپسول را بخوانید و پیش از وقوع آتش سوزی، با قطعات و روش کار با کپسول آتش نشانی آشنا شوید.

تعیین فاصله مناسب

در شرایط وقوع آتش سوزی به فاصله مناسب بروید. برد بسیاری از کپسول های آتش نشانی بین 8 تا 12 فوت (2.4 تا 3.7 متر) می باشد. پیش از خالی کردن کپسول، سعی کنید در فاصله 6 تا 8 فوت (1.8 تا 2.4 متر) قرارگیرید. هنگامی که مشغول به خاموش نمودن آتش هستید شعله های آتش فرو می نشیند، در این صورت می توانید به آتش نزدیک تر شوید.

شارژ منظم کپسول های آتش نشانی

یکی از موارد مهم ایمنی در کار با کپسول های آتش نشانی، این است که را در اسرع وقت باید نسبت به تعویض یا شارژ کپسول ها اقدام نمائید. هرگز یک کپسول آتش نشانی را خالی نگه ندارید، زیرا این امکان وجود دارد که کسی در مواقع اضطراری از آن استفاده کند. برخی از کپسول های آتش نشانی یکبار مصرف اند و پس از تخلیه باید آن ها را دور انداخت. اما برخی دیگر قابل شارژ مجدد هستند. در صورتی که کپسول شما از نوع قابل شارژ است، شارژ مجدد آن را به تعویق نیندازید. در غیر این صورت ممکن است در شرایط اضطراری بدون کپسول آتش نشانی گرفتار شوید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی شارژ و تاریخ مصرف کپسول های آتش نشانی، مقاله تاریخ مصرف کپسول های آتش نشانی را مطالعه نمائید.

به کارگیری استراتژی PASS در مهار آتش

نکته طلایی در نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی به کارگیری استراتژی “PASS” می باشد. در موارد اضطراری اغلب مواقع تمرکز کار بسیار دشواری است. از این رو فقط سرواژه “PASS” را به خاطر داشته باشید. استراتژی “PASS” شامل عملیات زیر می شود. که هرکدام را جداگانه در ادامه شرح خواهیم داد:

Pull: پین روی دسته کپسول آتش نشانی را بکشید.

Aim: نازل را در قسمت پایین شلنگ، به سمت پایه آتش (هدف) تنظیم نمائید.

Squeeze: دسته یا اهرم را فشار دهید تا کپسول تخلیه شود.

Sweep: نازل را به سمت جلو و عقب به حرکت در بیاورید. کپسول را در قسمت پائین آتش نگه دارید و آن را از یک طرف به طرف دیگر حرکت دهید تا شعله های آتش خاموش شوند.

پین را بکشید.

هر کپسول آتش نشانی دارای یک پین در قسمت دسته می باشد که از تخلیه اتفاقی کپسول آتش نشانی جلوگیری می کند. حلقه را در دست بگیرید و ضامن را از کنار دسته بیرون بکشید. سپس نازل کپسول را به سمت آتش بگیرید. اهرم دسته حمل را با یک دست و با دست دیگر نازل را بگیرید.

شلنگ کپسول را تنظیم نمائید.

در نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی نازل را مستقیما به سمت پایه یا منشاء آتش نگه دارید، زیرا شما باید سوختی که می سوزد را خاموش کنید نه شعله های پراکنده آتش را. در استفاده از کپسول های آتش نشانی دی اکسید کربن، دقت نمائید که دستان خود را از سر تخلیه پلاستیکی که بسیار سرد می شود، دور نگهدارید.

اهرم کپسول را فشار دهید.

برای آزاد سازی عامل خاموش کننده در حالی که با دست دیگر شلنگ را در پایه آتش قرار می دهید، دو اهرم را با هم فشار دهید. اهرم ها را آهسته و یکنواخت فشار دهید. برای جلوگیری از تخلیه خاموش کننده، اهرم ها را رها کنید.

نازل را در همه جهات به حرکت در بیاورید.

نازل را از در همه جهات بچرخانید. به منظور خاموش کردن منبع سوخت، به آرامی شلنگ کپسول را به سمت عقب و جلو بر روی پایه آتش حرکت دهید، تا جایی که شعله های آتش فروکش کند. تخلیه آتش شامل هر گونه خاکستر گرمی می باشد که می تواند دوباره آتش زا شود. به سمت عقب برگردید و اگر شعله های آتش دوباره شعله ور شد، این روند را دوباره را تکرار نمائید. از نزدیک آتش را تماشا کنید و اطمینان حاصل کنید که شعله های آتش دوباره شعله ور نمی شوند.

تماس با آتش نشانی

اگر تا به این مرحله فرصتی برای تماس با اداره آتش نشانی را نداشتید و همچنان در نحوه کار با کپسول آتش نشانی به مشکل خورده اید و نمی توانید آتش را به درستی مهار کنید، حتما با آتش نشانی تماس بگیرید.

اشتباهات رایج در کار با کپسول آتش نشانی

از آنجایی که با کپسول های آتش نشانی به صورت مداوم سر و کار نداریم، اکثراً در روش استفاده کپسول آتش نشانی مرتکب خطاهایی می شویم. بهتر است با این اشتباهات آشنا شوید تا از انجام آن ها جلوگیری کنید.

نادیده گرفتن دستورالعمل

برچسب دستورالعمل کپسول ها را با دقت مطالعه کنید. اطمینان حاصل کنید که تمامی اعضای خانواده با روش استفاده از کپسول آتش نشانی آشنایی دارند.

انتخاب نادرست کپسول های آتش نشانی

هرگز از کپسول آتش نشانی، برای مهار آتش هایی که بر روی برچسب ذکر نشده اند، استفاده نکنید. شما باید حتما کپسول ها را در مهار نوع آتش سوزی خاصی که برای آن طراحی شده، استفاده نمائید. برای نمونه کپسول هایی که برای کلاس A ساخته شدند، قابل استفاده برای مهار آتش های ناشی از برق یا روغن نیستند. انتخاب نادرست کپسول نه تنها موجب اطفاء حریق نمی شود، بلکه منجر به بروز حوادث جبران ناپذیری مانند گسترش حریق و آسیب های بدنی به کاربر خواهد شد.

سخن آخر

در این مقاله به نکات ایمنی در کار با کپسول آتش نشانی پرداختیم. امیدواریم این آموزش ها را جدی بگیرید و در اسرع وقت کپسول آتش نشانی منزل خودتان را منظر داشتن برچسب ایمنی، ضامن سالم، بدنه سالم، آخرین تاریخ شارژ و… بررسی نمائید. در آخر باید اشاره کنیم، تنها در صورتی با آتش مقابله نمائید که بتوانید به همه موارد در لیست زیر پاسخ مثبت بدهید:

آیا آتش به اندازه ای کوچک است که بتوان با خیال آسوده آن را خاموش کرد؟

آیا کپسول آتش نشانی به راحتی در دسترس شماست؟

کپسول آتش نشانی شما مناسب با نوع آتشی است که می خواهید خاموش کنید؟

آیا کپسول آتش نشانی شارژ شده و آنقدر بزرگ است که بتواند آتش را خاموش کند؟