کپسول‌ آتشنشانی، محفظه ‌ای فولادی و استوانه ای شکل، محکم و قابل حمل میباشد، که با مقدار مشخصی از یک نوع ماده خاموش کننده پر شده‌ است. این ماده در زمان مورد نیاز با فشردن یک اهرم، با فشار خارج می شود. عامل خاموش کننده مورد استفاده درکپسول آتشنشانی، معمولا از آب، گاز دی اکسید کربن، پودر بی کربنات سدیم یا پتاسیم و یا فوم خاموش کننده تشکیل شده اند.

گاز دی اکسید کربن با فشار خود از محفظه فولادی یا کپسول خارج می شود ولی برای پرتاب کردن سه مورد دیگر ، گاز نیتروژن به کار میرود. یعنی گاز نیتروژن با فشار زیاد در کنار عامل خاموش کننده وارد کپسول شده و وقتی راه خروج با فشردن اهرم باز میشود، عامل خاموش کننده را با فشار به خارج هدایت میکند.

برای استفاده از کپسول آتشنشانی، میبایست ضامن کپسول را بکشید و اهرم آن را فشار دهید. این اهرم یک میله را هدایت می کند تا فنر را به پایین فشار دهد و مسیر خروجی را باز کند. گاز فشرده شده بر اثر فشار رها شده و با نیروی قابل ملاحظه ‌ای از مخزن به دهانه خروجی منتقل میشود. نصب و راه اندازی اصولی این ابزار، بسته به نوع کپسول ضروری است. برای نتیجه ی مطلوب، باید آن را مستقیماً روی آتش هدف گیری و روی تمامی سطح آن پخش کرد.

تاریخچه شکل گیری کپسول آتشنشانی

در سال ۱۸۱۸ میلادی یک افسر انگلیسی به نام George William Manby یک کپسول آتشنشانی مسی به حجم ۳ گالن، حاوی پودر کربنات پتاسیم برای اطفا حریق اختراع کرد و آن را Fire Extinguisher به معنای خاموش کننده آتش نامید. پودر به کار رفته در واقع خاکستر مروارید بود که به کمک هوای فشرده موجود در داخل کپسول خارج میشد.
این وسیله اولین نسخه از اختراعی است که ما امروز آن را کپسول آتشنشانی مینامیم و بعدها کامل تر و مجهزتر شد.

انواع کپسول های آتشنشانی

1. کپسول آتشنشانی آب و گاز (آبی رنگ)
2. کپسول آتشنشانی فوم یا کف (قرمز رنگ)
3. کپسول آتشنشانی پودر و گاز (قرمز رنگ)
4. کپسول آتشنشانی Co2 دی اکسید کربن (قرمزرنگ با برچسب سیاه)

در ادامه به معرفی و کاربرد هر کدام از کپسول ها می پردازیم.

خرید انواع کپسول های آتش نشانی در تهران

کپسول آتشنشانی آب و گاز

این کپسول آتشنشانی در واقع ساده ترین کپسول از نظر ماده اطفا کننده حریق است. آب نقطه مقابل آتش بوده و در بسیاری مواقع برای خاموش کردن آتش های کوچک از کپسول آب و گاز استفاده میکنیم. همانند کپسول پودری، در اینجا نیز آب به همراه گاز نبتروژن با فشار داخل یک کپسول فولادی قرار گرفته اند و با فشردن اهرم، گاز به آب نیرو وارد می کند و آب با فشار به بیرون پاشیده می شود. بدنه کپسول های آب و گاز به رنگ آبی میباشد.

کپسول آتشنشانی فوم یا کف

این نوع کپسول آتشنشانی با پاشیدن فوم یا کف بر روی آتش، آن را خاموش میکند. به این صورت که فوم بر روی آتش ریخته می شود و لایه ی پتو مانند بر روی آن ایجاد می کند و با نرسیدن اکسیژن به آتش، خاموش می شود.

البته این نوع کپسول خاموش کننده مورد استفاده عام نیست و بیشتر به وسیله آتش نشانان یا موسسات و کارخانجات به کار می رود. خاموش کننده های آبی، خاموش کننده های فوم و خاموش کننده های پودر خشک، سه نوع مختلف از کپسول های فوم یا کف محسوب می شوند.

کپسول آتشنشانی پودر و گاز

پرطرفدارین کپسول آتشنشانی، پودر و گاز می باشد. کپسول آتشنشانی پودر و گاز حاوی مقداری پودر بی کربنات پتاسیم می باشد. که به همراه گاز بی اثر نیتروژن با فشار زیاد درون محفظه کپسول قرار داده شده اند. با فشار به اهرم، محتوای آن که خیلی فشرده و چگال است، به سوی آتش پرتاب می شود و از رسیدن اکسیژن به آن جلوگیری و آن را مهار می کند.

اما حجم آتش در شرایط مختلف و با توجه به مقدار جسم در حال سوزش متفاوت است و بنابراین مقدار پودر خاموش کننده نیز باید به همان میزان باشد. ماهیت این گاز، سمی و خطرناک نیست و به راحتی پاک می شود. همان طور که پیش تر گفتیم؛ رنگ بدنه کپسولهای پودری، کاملا قرمز می باشد.

کپسول آتشنشانی Co2 دی اکسید کربن

دومین کپسول آتشنشانی پرطرفدار، فاقد ماده ی پودری می باشد و به کمک گاز دی اکسید کربن آتش را خاموش می کند. بدین صورت که گاز CO2 با فشار در یک سیلندر فولادی حبس شده است و با فشردن اهرم خروج، این گاز به سمت جسم در حال آتش سوزی پرتاب می شود. محیط اطراف آتش را گاز دی اکسید کربن پر می کند و جای گازاکسیژن را میگیرد؛ در نتیجه آتش مهار میشود. همچنین گرما و حرارت ناشی از آتش را به وسیله ی عملیات تخلیه بسیار سرد خود از بین می‌برد. خاموش کننده های دی اکسید کربن، بر خلاف خاموش کننده فوم، هیچ پسماندی برجای نمی ‌گذارند.

کپسول آتشنشانی CO2 مانند کپسول پودری در سایزهای مختلفی تولید می شود که عبارتند از2، 3، 4، 6، 9، 12، 30 کیلویی. سه مدل آخر چون خیلی سنگین و حجیم هستند و با دست خالی امکان جابجایی آنها نیست و با ارابه چرخدار عرضه میشوند.

از کپسول آتشنشانی CO2 برای خاموش کردن آتش ناشی از نوسانات برقی در تجهیزات الکتریکی استفاده میشود. در ساختمانهای مسکونی و در اتاقک آسانسور که تابلو برق آسانسور نصب می شود، وجود یک عدد کپسول آتشنشانی دی اکسید کربن ضروریست. مدل های چرخدار فقط در کارخانجات و انبارهای کالا کاربرد دارند. رنگ بدنه این محصول نیز یک دست قرمزست.

انواع آتش سوزی ها

کپسول های آتشنشانی بر اساس محیط و نوع آتش سوزی باید مورد استفاده قرار بگیرند، زیرا همه آتش سوزی ها یکسان نیستند. به طور مثال نمیتوان کپسول آب و گاز را برای خاموش کردن وسایل برقی و یا کپسول پودر و گاز را برای آتش سوزی داخل منزل استفاده کرد.
سوخت و منابع خطرآفرین مختلف باعث بروز آتش سوزی های مختلف میشوند و نیاز به انواع مختلفی از خاموش کننده ها و کپسول های اطفاء حریق برای مقابله با آتش سوزی وجود دارد.

مواد محترقه در این نوع آتش سوزی شامل مواد جامد مانند چوب، کاغذ یا پارچه است. (کلاس A)

مواد آتش زا در این نوع آتش سوزی شامل مایعات قابل اشتعال مانند بنزین، دیزل یا روغن است. (کلاس B)

مواد محترقه در این نوع آتش سوزی شامل گازها است. (کلاس C)

مواد آتش زا در این نوع آتش سوزی شامل انواع فلزات است. (کلاس D)

مواد محترقه ناشی از اشتعال دستگاه ها و تجهیزات برقی است. (کلاس E)

مواد آتش زا ناشی از اشتعال روغن های پخت و پز است. (کلاس F)

کلام آخر

کپسول آتشنشانی همواره به انسان ها برای مهار کردن آتش، یاری میرساند. مهار آتش، برای اولین بار حدود ۴۰۰ هزار سال پیش رخ داد و این به معنای توانایی انسان برای استفاده از آتش در طبخ غذا و مهارت گرمایش خود میباشد. از آن پس استفاده از آتش به عنوان ابزاری مفید در ایجاد زندگی در میان انسان ها رواج یافت و همواره نیز بیش از پیش مورد استفاده است.
امیدواریم که این مطلب، برای شما مفید واقع شود. پیشاپیش صمیمانه از انتقادات و پیشنهادات سازنده شما برای بهبود مطالب سایت، متشکریم.