در این مطلب به مسائلی از قبیل:

• شاخص ایمنی HSE چیست؟
• هدف از اندازه گیری عملکرد شاخص ایمنی HSE
• تعریف مهم ترین شاخص های HSE
• مهم ترین اهداف شاخص ایمنی HSE
• دستاورد ها و مزایای شاخص ایمنی HSE
• اهمیت شاخص ایمنی HSE در سازمان ها
• شاخص ایمنی HSE در ایران و… می پردازیم.

شاخص ایمنی HSE چیست؟

HSE کوتاه شده ی کلمات Health, Safety, Environment به معنای سلامت، ایمنی و محیط زیست است. که در اصطلاح آن را HSE یا شاخص بهداشت ایمنی می نامند. HSE یا همان شاخص بهداشت ایمنی یک سیستم اجرایی است که از ما در برابر تمامی ریسک ها و خطرات موجود در محل کار حفاظت میکند.

کارفرمایان از طریق اعمال HSE سازمان به پیشرفت خود کمک می کنند و از طرف دیگر کارکنان آنها بازده مفیدتری خواهند داشت. گاها به اشتباه تصور می شود که HSE یک شاخص درمانیست در حالیکه تنها بخشی از HSE مربوط به موقعیت های درمانیست.

تعریف بخش های HSE:

بهداشت (health):

حوزه ی بهداشت شاخص HSE، وظیفه ی کنترل شرایط کارکنانی که در محیط های خطرناک مانند کار با اشعه ها، معدن و… فعالیت میکنند را دارد. همچنین کارکنانی که در محیط های آلوده مشغول به کارهستند و خطرهای متفاوتی پیش روی آنهاست را شناسایی و ارزشیابی کرده و با ارائه مراقبت های پزشکی، حافظ جان و سلامت آنهاست.

ایمنی (safety):

حوزه ی ایمنی شاخص HSE، وظیفه ی حفاظت از کارمندان در برابر خطرات موجود در محیط کار آنها را دارد. برخی از مشاغل پر خطر هستند و حوادث مختلفی پیش روی آنهاست. برای نمونه اگر ایمنی در کارهایی مانند جوشکاری و کار در ارتفاع و… رعایت نشود، سلامتی کارکنان را به خطر می اندازد. در اختیار قرار دادن تمامی تجهیزات ایمنی همچنین ایمن سازی محیط کار، مدیریت حریق و… برای جلوگیری از خطرات احتمالی و حفظ سلامتی کارکنان، در حیطه کاربردهای ایمنی در HSE است.

محیط زیست (Environment):

حوزه ی محیط زیست شاخص HSE، به نظارت بر آلودگی های ناشی از ماشین آلات صنعتی که شامل انتشار گازهای هیدروکربن، گازوئیل و… مربوط می شود. یکی از مسائل مهم محیط زیستی، کاهش پسماند و مواد صنعتی و ارائه خدماتی جهت جلوگیری از تخریب محیط زیست است.

هدف از اندازه گیری عملکرد شاخص HSE چیست؟

هدف اصلی از اندازه گیری عملکرد شاخص ایمنی، تهیه اطلاعات لازم در رابطه با میزان پیشرفت و شرایط کنونی استراتژی ها، فرآیندها و فعالیت هایی می باشد که یک سازمان به جهت کنترل حوادث ایمنی و بهداشتی انجام می دهد.

تعریف مهم ترین شاخص های ایمنی HSE:

1. Fatality lost (FTL) و یا حادثه ای ناشی از کار که منجر به مرگ افراد میشود.
2. Lost Time Incident (LTI)حادثه اتلاف وقت و یا هر حادثه ناشی از کار که باعث شود شخص حادثه دیده، به مدت یک شیفت کاری تمام و یا بیش از یک روز در محل کار خود حضور نیابد، یک LTI محسوب میشود.
3. Medical Treatment Only (MTO) و یا هرگونه جراحت ناشی از کار که فرد حادثه دیده به پزشک مراجعه می نماید و یا به عبارت دیگر فرد حادثه دیده، پس از معاینه توسط پزشک به محل کار خود بازگشته و فعالیت عادی روزانه خود را ادامه می دهد.
4. Restricted Work/Transfer Case (RWTC) حادثه ای که به توسط آن فرد حادثه دیده نمی تواند کار روزانه خود را انجام بدهد، ولی کارهای سبکی به او محول می شود. برای نمونه کارگر آسیب دیده بخش سکوی ساختمانی، به دلیل ضرب دیدگی انگشت مدتی کار اپراتوری رادیو را انجام می دهد.
5. Total Recordable Incidents (RCRD)به کلیه حوادث قابل گزارش تلقی میشود.

مهم ترین اهداف شاخص ایمنی HSE:

1. به حداقل رساندن شاخص LTI (که پیش تر گفته شد).
2. اجرای دستورالعمل های سیستم مدیریت ریسک
3. اجرای اصولی سیستم موثر مدیریت مصرف انرژی
4. کاهش حادثه منجر به فوت و نقص عضو در محیط کار

دستاوردها و مزایای سیستم شاخص HSE:

1. شناسایی شرایط آسیب رسان فعالیت های محیط کار
2. ارزیابی میزان ریسک ناشی از اجرای خدمات
3. حذف و کاهش میزان ریسک حوادث و مخاطرات
4. افزایش بهره وری کارکنان و سازمان
5. اطمینان از استقرار و رعایت قوانین ایمنی
6. ایجاد آمادگی در مواجهه با هرگونه شرایط اضطراری
7. افزایش امنیت و انگیزش شغلی کارکنان

اهمیت شاخص ایمنی HSE در سازمان ها:

یکی از دلایل اهمیت HSE در سازمان ها این است که، فراهم نمودن محیط ایمن نه تنها موجب شادی و بازدهی بیشتر کارکنان می شود، بلکه می توانند به کاهش خسارات نیز کمک می کند. درصورتی که برنامه سلامتی، ایمنی و بهداشت محیط در اولویت قرار گیرد، شرکت ها می توانند به طور موثرتری با کارکنان ارتباط برقرار کنند.

شاخص ایمنی به شرکت ها کمک می کند، تا پروژه ها را به موقع به اتمام رسانند و ارتباط کاری خود را با مشتریان بهبود بخشیده و مستحکم کنند.

یکی از مهمترین موضوعات برای مدیران ارشد در سازمان ها، شرکت‌ها و کارخانه ها، کاهش آمار حوادث صنعتی و افزایش راندمان کاری پرسنل، انگیزه شغلی، بهره وری، افزایش تولید و سرعت انجام کار و… است، که با استقرار سیستم شاخص ایمنی و بهداشت یا HSE انجام می شود. کارشناسان HSE در نتیجه عملکرد و خدماتشان، ریسک های مربوط به سازمان را مدیریت کرده و کاهش می دهند.

شاخص ایمنی HSE در ایران:

شاخص HSE، از سال 1382 در وزارت نفت، توسط یکی از استادان کوشای رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی، وارد ایران شد. به دنبال آن نیز وزارت صمت (صنعت، معدن، تجارت) دپارتمانی تحت عنوان HSEE (بهداشت، ایمنی، محیط زیست، انرژی) را ایجاد نمودند.

مطلب پایانی

یکی از بیشترین دلایل وقوع حوادث محیط کار بر اساس گزارش ها، خطای نیروی انسانی است؛ از این رو بررسی و ارزیابی ریسک های مربوط به خطای انسانی کارکنان، بر عهده ی سیستم شاخص ایمنی HSE میباشد.

امروزه اهمیت رعایت شاخص ایمنی در دستیابی به کارایی سازمان بسیار دخیل است. ایمنی شرط اولیه محیط کار است. حتی میتوان گفت علت اصلی پیدایش سیستم های شاخص ایمنی و بهداشت،‌ ایجاد راهی برای رعایت مقررات اجباری است، که روز به روز سختگیرانه تر میشوند. ایمنی و بهداشت، به سیستم مدیریت فعالی نیاز دارد، چرا که ایمنی و بهداشت را نمیتوان از طریق مقررات اجباری و یا توسط یک فرد به تنهایی تامین کرد.

با طرح سوالات، انتقادات و پیشنهادات سازنده ی خود، تیم ما را در بهبود مطالب سایت یاری رسانید.