همه ی ما تا کنون بارها از رو به روی ایستگاه آتش نشانی عبور کرده ایم و خودرو های آتش نشانی موجود در آن، همیشه توجه ما را به خود جلب نموده اند. اگر دوست دارید بدانید داخل خودرو آتش نشانی چه تجهیزاتی وجود دارد و یا ماشین آتش نشانی بر چند نوع وجود دارد، تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

خودروی آتش نشانی چیست؟

خودروی آتش نشانی/Fire engine به وسیله نقلیه ای گفته می شود که به عنوان دستگاه متحرک اطفاء حریق عمل میکند. هدف مهم خودرو آتش نشانی، حمل آتش نشانان و تجهیزات آتش نشانی به محل حادثه برای انجام عملیات امداد و نجات میباشد.

برخی از ماشین های آتش نشانی دارای عملکردهای ویژ‌ه‌ای مانند اطفاء وایلدفایر، نجات هواپیماهای ساقط شده و اطفاء حریق هستند. گاهی ممکن است تجهیزات فنی برای عملیات نجات تکنیکال را نیز به همراه داشته باشند.

انواع ایستگاه آتش نشانی

ایستگاه های آتش نشانی بر اساس منطقه ای که در آن واقع شده اند، دارای تجهیزات متفاوتی هستند. برای نمونه ایستگاه آتش نشانی که در منطقه ی نزدیک به دریا یا رودخانه قرار گرفته، دارای تجهیزات نجات غریق و ضد آب نیز هست. ایستگاه های آتش نشانی به سه دسته کلی تقسیم میشوند:

ایستگاه آتش نشانی تک منظوره

در این ایستگاه ها تجهیزات در داخل ماشین آتش نشانی خاصی قرار دارد و کار اصلی این نوع ایستگاه نیز اطفاء حریق است. البته نه به این معنا که این ایستگاه فقط رسیدگی به آتش سوزی را در دستور کار دارد. بلکه با تجهیزات پیشرفته ای که در خودروهای این ایستگاه  وجود دارد. می توانند به بسیاری از حوادث غیر مترقبه دیگر نیز رسیدگی کنند.

ایستگاه آتش نشانی دو منظوره

این ایستگاه ها علاوه بر تجهیزات اطفاء حریق و خودرو آتش نشانی، دارای تجهیزات امداد و نجات نیز هستند. این ایستگاه با وسایل ویژه ای که در اختیار دارند قابلیت رسیدگی به حوادث طبیعی غیر مترقبه نظیر سیل، زلزله، آوار، طوفان، فروریختن چاه و … را دارد.

ایستگاه پشتیبانی یا چند منظوره

در این نوع ایستگاه ها علاوه بر خودرو آتش نشانی و تجهیزات اطفاء حریق و نجات، تجهیزات سنگین و فوق سنگین خاص و حرفه ای وجود دارد. که در هنگام نیاز در محل وقوع حوادث طبیعی و غیر طبیعی بزرگ و وسیع به کار گرفته میشوند.

انواع خودروهای آتش نشانی

خودرو پیشرو (فرماندهی)

این خودرو‌ از جمله مهمترین و پرمصرف ترین وسیله ها برای مقابله اساسی با آتش سوزی محسوب میشود. این خودرو دارای مخزن آب، پمپ آتش نشانی، تجهیزات هیدرولیکی نجات، انواع تجهیزات آبرسانی و… می باشد. که در زمان اعزام به ماموریت ها در جلوی ناوگان خودرویی حرکت کرده و فرمانده تیم آتش نشانی جهت هدایت عملیات در آن حضور دارد.

این نوع خودرو آتش نشانی دارای دو کابین است و حامل آتش نشانانی است که به محل آتش سوزی اعزام می شوند. این خودرو در تمامی ایستگاه های آتش نشانی تک منظوره که به ایستگاه های حریق معروفند، یافت می شود و جزو اصلی ترین تجهیزات اطفاء حریق در ایستگاه های آتش نشانی مستقر در سکونتگاه انسانی می باشد، از این نظر به خودرو آتش نشانی شهری نیز معروف است.

خودرو پَسرو

خودرو پسرو مانند خودرو پیشرو، بزرگ است که دارای مخزن آب، پمپ و تجهیزات آبرسانی است. این ماشین آتش نشانی تک کابین است. بنابراین ظرفیت مخزن آب آن از خودرو پیشرو بیشتر بوده و در حریق ها به عنوان تامین کننده آب مورد نیاز برای خاموش کردن آتش بسیار حائز اهمیت میباشد.

            مطلب مرتبط: آشنایی با انواع کپسول های آتش نشانی

خودرو لوله کشی

این ماشین آتش نشانی، دارای تجهیزاتی مانند لوله و شلنگ جهت آبرسانی از شیرهای ایستاده آتش نشانی ضد یخ (fire hydrant) به محل حادثه می باشند. علاوه بر این، به دلیل سبک بودن این خودرو، توانایی انجام ماموریت های جزئی و کوچک را دارد.

خودرو تانکر آب

خودرویی است که دارای مخزن آب به گنجایش 12000 لیتر یا بیشتر است. این ماشین دارای پمپ آتش نشانی نیست و تنها در مواقعی که به دلیل وقوع حریق های گسترده نیاز به آب زیادی باشد به محل عملیات اطفاء حریق اعزام می گردد.

خودرو نجات

این گروه از ماشین ها اکثرا سبک هستند و به طور معمول شبیه به خودرو معمولی آتش نشانی بوده، اما برخلاف آن ها، فاقد مخزن آب و کف بوده، پمپ آتش نشانی هم ندارند. بلکه در فضای داخلی اتاق ابزار آن، انواع و اقسام تجهیزات نجات جای گرفته است تا در حوادث و سوانح گوناگون برای کمک به افراد درگیر و آسیب دیده، به کار گرفته شوند. در این ماشین انواع لباس ایمنی، ابزار تشخیص انواع مواد خطرناک و مواد خنثی کننده، ابزار جمع آوری و جلوگیری از ریزش و پاشش مواد و… جای داده شده است.

البته انواع سنگین خودرو نجات نیز در ناوگان ماشین های آتش نشانی وجود دارد که در هنگام نیاز به محل وقوع حوادث اعزام می شوند.

            مطلب مرتبط: انواع تجهیزات آتش نشانی

خودرو آتش نشانی فرودگاهی

بر طبق استانداردهای جهانی، تمامی فرودگاه های غیرنظامی باید خودرو آتش نشانی متناسب خود را داشته باشند. بدین ترتیب گروهی از ماشین های آتش نشانی به طور اختصاصی برای خدمت در فرودگاه ها طراحی و ساخته میشوند.

از ویژگی های این ماشین میتوان، شتاب زیاد، امکان حرکت مطلوب در زمین های ناهموار اطراف فرودگاه، مخزن آب و کف بزرگ، مانیتور پر قدرت و… را نام برد.

از آنجایی که امداد رسانی به هواپیماهای سانحه دیده باید بسیار سریع صورت گیرد. هم به لحاظ نجات جان سرنشینان و هم از نظر موفقیت در مهار آتش، عملیات اطفاء حریق به صورت اتوماتیک و از طریق مانیتورهای بسیار قوی و خاص خودرو صورت میگیرد.

خودروی پشتیبانی

این ماشین شامل انواع بیل مکانیکی، لودر، بابکت، جرثقیل، تانکرهای سوخت رسان، خودرو حمل کف و فوم، خودرو حامل تجهیزات تامین روشنایی، خودرو حمل دستگاه تنفسی، تریلی، بالابر و همچنین نردبان می باشد.

البته ممکن است برخی از خودروهای آتش نشانی مانند نردبان و بالابر در برخی از ایستگاه های آتش نشانی تک منظوره نیز وجود داشته باشد. وجود آنها بستگی به بلندی ساختمان و تراکم جمعیتی در آن منطقه دارد.

خودرو ستادی

این خودرو ضمن استفاده روزمره فرماندهان آتش نشانی، این امکان را فراهم میکند تا فرمانده در حوادث نسبتا شدید و مهم، به سرعت در محل حادثه و صحنه عملیات حضور یابد.

به همین خاطر این ماشین از انواع سواری های قوی، پرسرعت و ایمن در نظر گرفته می شود. همچنین مجهز به بی سیم، آژیر و چراغ گردان بوده و رنگ آمیزی ماشین های آتش نشانی را دارد.

خودرو آمبولانس

در کشورهایی مانند ژاپن، خدمات پزشکی نیز توسط آتش نشانی ارائه میگردد. بنابراین، در سازمان آتش نشانی به منظور ارائه خدمات پزشکی، انواع آمبولانس مجهز با پرسنل های کار آزموده در نظر گرفته شده است.

همچنین، از آن جایی که آتشنشانان هنگام عملیات اطفاء حریق، امداد و نجات و مقابله با حوادث گوناگون در معرض انواع جراحت ها و آسیب ها قرار می گیرند، باید در صحنه حادثه، به ویژه حوادث شدید و مهم، امکانات درمانی و مراقبتی مستقر شود.

خودرو آتش نشانی نردبان گردان

این گروه از خودرو، جهت انجام عملیات آتش نشانی نجات در ارتفاع ساخته شده اند. ساختمان کلی آن عبارت است از یک شاسی که نردبان کشویی یا بالابر هیدرولیکی به روی آن نصب شده است. عملکرد اصلی نردبان چرخشی، فراهم کردن دسترسی یا خروج آتش نشانان و قربانیان آتش سوزی در ارتفاعات بالا، پاشش آب به یک نقطه که بابت ارتفاعش خارج از دسترس می باشد، همچنین امکان ایجاد بستری که از طریق آن بتوان کارهایی مانند تهویه یا تعمیرات اساسی انجام داد نیز جزو وظایف آن است.

ماشین حامل نردبان، فاقد مخزن آب یا هر ماده خاموش کننده دیگر بوده، اما بعضی از انواع آن ها پمپ آتش نشانی دارد.

نمونه های جدید این خودرو‌، تجهیزاتی مانند سبد حمل افراد، مانیتور ثابت آتش نشانی، برانکارد و… نیز دارند.

اجزای اصلی خودرو آتش نشانی

هنگامی به یک ماشین آتش نشانی نگاه میکنید، تنها چیزی که جلب توجه میکند، رنگ قرمز، نردبان های مرتفع نصب شده روی آن و پمپ های آب آنهاست. با این حال، اگر با دقت مشاهده کنید، متوجه خواهید شد که این وسیله نقلیه به ظاهر ساده و بزرگ، اجزای مهمتری نیز در خود دارد. خودرو آتش نشانی از اجزای کلیدی و بسیار حیاتی تشکیل شده است. که هر یک از آنها عملکرد بسیار مهم و منحصر به فردی را انجام می دهند.

در ادامه برخی از اساسی ترین و مهم ترین اجزای خودروهای آتش نشانی را شرح خواهیم داد.

پله های متصل

هر ماشین آتش نشانی دارای یک سری پله های دستگیره دار است که به آتش نشانان اجازه می دهد با سهولت به هر نقطه ی وسیله نقلیه حرکت کنند.

چراغ های قوی

نورهای مصنوعی به شدت قوی هستند که در طول شب که صحنه آتش سوزی در تاریکی وجود دارد، وضوح و دید را بهبود می بخشند.

فن های هواکش

همانطور که از نام آن پیداست، در صحنه های آتش سوزی برای گردش هوا و ایجاد تهویه مناسب استفاده می شود. آنها اساساً حرکتی در هوا ایجاد می کنند تا دودهای آتش را پراکنده کنند.

شیلنگ ها

لوله های انعطاف پذیر بزرگی هستند. که در بالای ماشین های آتش نشانی نصب می شوند و قادرند هزار گالن آب در دقیقه آزاد کنند.

پنل پمپ

یکی دیگر از اجزای مهم خودروهای آتش نشانی، پنل پمپ می باشد. که به کنترل یا مهار جریان و فشار شلنگ های پاشش آب کمک میکند. آتش نشانان به سال ها تمرین نیاز دارند تا بتوانند پمپ را مسلط و مؤثر به کار گیرند.

سیستم های رادیویی

از آنجا که می دانید نیازی به بیان نقش کلیدی و پر اهمیت سیستم های رادیویی در  عملیات های آتش نشانی نیست. آن ها در داخل خودرو آتش نشانی تعبیه شده اند و برای برقراری ارتباط با تیم پشتیبان آتش نشانی  استفاده میشوند.

کلام آخر

خودرو آتش نشانی، یکی از حیاتی ترین تجهیزات ایمنی در دنیای امروز محسوب میشوند. ماشین های آتش نشانی به گونه ای طراحی شده اند که بتوانند در صورت بروز حوادث، در کوتاه ترین زمان ممکن در محل حادثه حضور یابند. اکنون که تفاوت انواع خودروهای آتش نشانی را می دانید، احتمالاً دفعه بعدی که آنها را ببینید، می توانید آن ها را از هم تشخیص دهید. امیدواریم که این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد و به اطلاعات شما در این زمینه بیفزاید.

پیشاپیش صمیمانه از اینکه ما را در بهبود مطالب سایت یاری می کنید از شما سپاسگزاریم.